Ginpahimo sang lokal nga panguluhan sang Bacolod ang ini nga mga pantayon diri sa public cemetery sa barangay handumanan sa bacolod para sa mga wala sang ikasarang, pero subong napuno na ini kag ang gin pang gulo sa mga pantyon mga pasyente nga nagkalamatay bangud sang Covid-19.
Iban diri wala sang mga lapida. Kay tubtob karon wala pa makilal-an kun sin-o ang pasyente. Suno sa caretaker sang patyo nga si Nestor Genolos, pagsugod sang pandemic gin gamit ang ini nga mga bakante nga pantyon para sa mga nagakalamatay bangud sang Covid.
Nangin mabudlay ang ila nga sitwaasyon kay may naga inabot lang nga patay nga ang naga dala drayber sang punerarya. Wala sang pamilya. Gani wala man sang mga dokumento kag wala man sang ngalan sang patay. Kay ang ila nga mga pamilya naka quarantine man.
Ang ini nga mga pantyon nga naga raya nga wala sang mga lapida kag wala sang mga ngalan, mga napatay bangud sang Covid kag gilayon lang nga ginlubong kag wala man sang pamilya nga nag padulong sa patyo para kilalahon sila.
Yara sa singkwenta ang mga ginadala sa patyo nga wala makilal-an ang iban sa ila nakadtuan na sang pamilya kag nabutangan sang lapida. Mga beinte pa kuno ka mga patay ang wala pa makilal-an.
Suno sa chairman sang Inter-Agency Task Force nga si Vice Mayor El Cid Familiaran, standard operating procedure sang Department of Health nga ang mapatay sa Covid-19 ang dapat gilayon mapalubong ukon icremate. Ang wala napaidalom sa swab test ang dapat man nga ipalubong gilayon.ang iban sa ila wala pa mahibaluan kun ano gid ang gin kamatayan gani gina usisa na ini nila.
Indi man kuno ma indi-an sang sepultorero ang mga naga inabot nga bangkay sa patyo kag kinahanglan man nga mapa lubong gilayon.
Ginpadangat naman sa ila sang caretaker sang patyo ang sitwasyon didto sa ila nga meeting. Ila na ini nga gina tun-an kay ang iban suno sa kay Familiaran posible nga covid cases man pero wala lang mahibaluan kay wala man gindala sa ospital kag gilayon lang nga ginpalubong.
Suno sa caretaker sang patyo indi magnubo sa isa ka gatus ang Covid positive nga gin lubong diri sa haandumanan humalin sang nagsugod ang pandemic. Ang iban diri sa ila probable cases.
Naga PPE ang mga naga lubong para ma proteksyonan ang ila kaugalingon engkaso nga Covid-19 gid man ang kinamatyan sang pasyente.
Aminado siya sang sang sugod gina kulbaan man sila kay sila mismo namag-uhan sa sini nga balatian. May yara pa gani sang bes nga ang gindala sa ila nga patay wala man lang masulod sa lungon kag naka putos lang sa plastic kag naka seal. Rekta na ini nga gin gulo sa sulod sang pantyon.
Gina limitahan na lang sa karon sang naga dumala sa patyo ang mga naga sinulod sa patyo.
Naga pasalamat lang siya nga sa masobra kinse niya ka mga tawo, wala pa sa ila sang nalatnan sa balatian.
Adlaw man kuno ukon gab-i, wala nila gina indi-an ang malubong kay naka hangop man sila nga kinahanglan malagas ang SOP sang DOH nga dapat gilayon nga malubong sa sulod sang 24 oras.
Pero kun ikumpara kuno sang 2020, mas naga hagan hagan na lang sa karon. Ang mga patay nga naga inabot sa patyo.